سرعت تغییرات دریای برینگ؛ تأثیرات تغییرات اقلیمی بر قطب شمال
گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی به تهدیدی جدی برای قطب شمال و منابع طبیعی آن تبدیل شدهاند. مطالعهای جدید نشان میدهد که منابع عظیم کربن ذخیرهشده در یخزمستانهای این منطقه اکنون به دلیل افزایش دما و تغییرات چشمگیر در حال آزاد شدن هستند. این تغییرات اثرات قابلتوجهی بر اقلیم جهانی دارند و نیازمند توجه بیشتری هستند.
برای هزاران سال، مناطق یخزده و جنگلهای قطبی بهعنوان منبعی برای ذخیرهسازی کربن عمل کردهاند. یخزمینی (Permafrost) این منطقه، حجم وسیعی از کربن را در خود نگه داشته است که در شرایط طبیعی از انتشار آن جلوگیری میکند. طبق این مطالعه، این خاکها حدود نیمی از کل کربن خاکهای کره زمین را در خود دارند؛ مقداری که از کل کربن موجود در اتمسفر بیشتر است.
اما با ادامه یافتن روند گرمایش جهانی، این ذخایر عظیم به تدریج وارد اتمسفر میشوند. طبق یافتههای این تحقیق، بیش از 30 درصد از این مناطق اکنون به منبع انتشار دیاکسیدکربن تبدیل شدهاند. اگر آتشسوزیهای طبیعی نیز در نظر گرفته شوند، این رقم به 40 درصد افزایش مییابد. این تغییرات نهتنها تأثیرات محلی بلکه اثرات قابل توجهی بر دمای جهانی خواهند داشت.
یکی از پیامدهای آشکار ذوب یخزمینی، تغییرات شدید در مناظر طبیعی منحصر به فرد این ناحیه است. ذوب این یخها باعث فروریزش زمین، افزایش رشد گیاهان، و تغییر اکوسیستمها شده است. به گفته دکتر “سو ناتالی”، پژوهشگر ارشد این مطالعه، این تغییرات نه تنها منجر به رشد گیاهان در برخی مناطق میشود، بلکه در نهایت باعث تسریع فرآیند آزادسازی کربن میشود.
او توضیح میدهد: «در مناطقی مانند آلاسکای مرکزی، یخزمینی با سرعت زیادی در حال ذوب شدن است. ابتدا ممکن است شاهد رشد گیاهان بیشتر باشیم، اما در نهایت مواد آلی در خاکها برای تجزیه آماده میشوند و کربن بیشتری آزاد میشود.» وی افزود: «با ذوب یخها، تغییرات بصری در مناظر کاملاً مشهود است. زمین فرو میریزد، دریاچههای جدید شکل میگیرند و خاکهایی که هزاران سال دستنخورده باقی مانده بودند، در معرض هوا قرار میگیرند.»
آتشسوزیها در مناطق شمالی که زمانی به ندرت اتفاق میافتادند، اکنون به عاملی مهم در انتشار دیاکسیدکربن تبدیل شدهاند. با گرمایش جهانی و افزایش دما، خشک شدن خاکها و افزایش مواد آلی قابل اشتعال، آتشسوزیها شدت یافتهاند. طبق گزارشهای اخیر، تنها در یک سال، آتشسوزیهای گسترده در منطقه سیبری، میلیونها تن کربن را وارد اتمسفر کردند.
آتشسوزیها همچنین باعث میشوند که خاکهای یخزمینی سریعتر ذوب شوند و چرخه آزادسازی کربن را تسریع کنند. این روند به یک “بازخورد مثبت” تبدیل میشود که در آن، گرمایش جهانی خود را تقویت میکند.
پژوهشگران بر اهمیت پایش دقیقتر تغییرات در مناطق یخ زده شمالی تأکید میکنند. این منطقه دارای حدود 50 درصد از کل ذخایر کربنی خاکهای زمین است، که بسیار بیشتر از میزان موجود در جو زمین است. اگر این ذخایر به دلیل گرمایش جهانی آزاد شوند، تأثیرات منفی آن بر اکوسیستم جهانی غیرقابل جبران خواهد بود.
دکتر “آنا ویرکالا”، نویسنده اصلی این تحقیق، میگوید: «ذخایر کربن مناطق یخ زده شمال اقیانوس آرام باید در خاک باقی بماند. اما با افزایش دما، یخها ذوب میشوند و کربن بیشتری وارد اتمسفر میشود. اگر ما نتوانیم این فرآیند را مدیریت کنیم، خطرات جدی برای آینده کره زمین به وجود خواهد آمد.»
پایش و نظارت بهتر، میتواند به دانشمندان کمک کند تا تأثیرات بلندمدت این تغییرات را بهتر درک کنند. استفاده از فناوریهای نوین مانند سنجش از دور و ایستگاههای نظارتی میتواند به ثبت دقیقتر دادهها کمک کند.
برای مقابله با بحران، نیاز به همکاریهای بینالمللی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای و اجرای پروژه های پایداری زیست محیطی است. تقویت اقدامات اقلیمی، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و محدود کردن استفاده از سوختهای فسیلی میتواند به کاهش سرعت گرمایش جهانی کمک کند. همچنین، برنامههای حفاظتی در قطب شمال، مانند مدیریت پایدار جنگلها و تالابها، باید تقویت شوند.
بیشتر بخوانید:
انقلاب معکوس انرژی: ترامپ چگونه مسیر تجدیدپذیرها را مسدود میکند؟