اخیرا در نتیجه یک حفاری، ۱۲ اسکلت انسانی و اتاقی پر از هدایا و دفینه در نزدیکی ساختمان خزانه پترا در اردن، که یک سایت میراث جهانی یونسکو است، کشف شده است.
بیش از دو دهه از زمانی که دکتر ریچارد بیتس دستگاه رادار خود را روی سنگهای باستانی ساختمان خزانه پترای اردن حرکت داد گذشته بود که کسی به این عمق به کاوش در این شهر سنگی پرداخته است.
تقریباً به همین اندازه طول کشیده بود که باستانشناسان از یک معمای سرسخت و آزاردهنده سرگردان بمانند. در سال ۲۰۰۳، آنها مقبرههای پنهانی را در اطراف ساختار خزانه مشهور که در دیوارههای دره پترا در قرن اول قبل از میلاد حک شده بود، کشف کرده بودند. اما بهخاطر محدودیتهای اداری و کمبود بودجه، آنها هرگز نتوانستند بهطور کامل سمت دیگر را بررسی کنند.
این وضعیت اوایل امسال تغییر کرد، زمانی که دکتر بیتس و تیمی از محققان مجوز گرفتند تا رادارهای قوی نفوذپذیر به زمین را در داخل بنای ظریف خزانه، که بهصورت محلی به نام “الخزنه” شناخته میشود، ببرند.
دکتر بیتس، ژئوفیزیکدان و استاد دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند، گفت: «ما بسیار شوکه شدیم که آنها به ما مجوز دادند تا داخل برویم و بررسی کنیم. این دادهها خیرهکننده بودند.»
اکنون، باستانشناسان به فرضیههای قدیمی خود پاسخ دادهاند: حفاری، مقبرهای دستنخورده را در ساختار خزانه پترای مشهور کشف کرده است که شامل ۱۲ اسکلت انسانی و مجموعه گستردهای از اشیاء دفنی میشود و در مقابل کشف اولیه از سال ۲۰۰۳ قرار دارد.
دکتر پیرس پاول کریسمن، باستانشناسی که در این حفاری نقش داشت، گفت: «مردم فکر میکنند پترا را میشناسند. آنها خزانه را میشناسند. اما همه این مردم از کنار آن عبور میکنند ولی زیر پای ما چیزهای بیشتری وجود دارد.»
این کشف میتواند کلیدی برای رمزگشایی بیشتر از معمای پترا باشد، شهری که توسط مردم نبطیان در حدود قرن چهارم قبل از میلاد بهعنوان پایتخت ساخته شده بود. با وجود چنین ردپای بزرگ و ماندگاری، اطلاعات کمی درباره این پادشاهی عربستانی که در سال ۱۰۶ میلادی به امپراتوری روم ملحق شد، در دسترس است.
محققان مدتها امیدوار بودند که بتوانند محل خزانه پترا را بهطور کامل بررسی کنند و اوایل امسال با استفاده از رادار نفوذپذیر به زمین، محل مقبره را دقیقاً مشخص کردند. این خوانشها از واضحترین اطلاعاتی بود که دکتر بیتس، ژئوفیزیکدان، در طول حرفهاش دیده بود. حفرهها و غارهایی در مقابل مقبرههای کشفشده در سال ۲۰۰۳ بهوضوح مشاهده شدند، که نشان میداد ساختارهای دیگری نیز ممکن است در اطراف خزانه وجود داشته باشند.
این شواهد بهسرعت منجر به یک حفاری توسط تیمی مشترک از باستانشناسان اردنی و آمریکایی، شامل اداره آثار باستانی اردن و مرکز تحقیقات آمریکایی، که یک سازمان غیردولتی مستقر در اردن و به رهبری دکتر کریسمن، استاد دانشگاه آریزونا است، شد.
از جمله خیرهکنندهترین کشفیات در مقبره جدید، ۱۲ اسکلت کامل انسانی و شبکهای از دیوارها بود که اتاق را تقسیم کرده بودند – یک ویژگی ساختاری که در جای دیگری از شهر باستانی مشاهده نشده بود.
دکتر کریسمن معتقد است که مقبره پیش از ساختار خزانه ساخته شده است و زیرزمینی و در مقابل ساختمان سنگی معروف صورتیرنگ قرار دارد.
این حفاری همچنین توسط یک گروه تلویزیونی از برنامه “Expedition Unknown” مشاهده و فیلم برداری شد که اخیراً اپیزودی از این حفاری را در کانال Discovery به نمایش گذاشته است.
نمای بیرونی زیبای ساختمان خزانه پترا به هیچ وجه برای دوربینها ناآشنا نیست. یکی از عجایب هفتگانه جهان و یک سایت میراث جهانی یونسکو، هدف اصلی ساختار خزانه مورد بحث و مناقشه میان کارشناسان باستانشناسی است. برخی معتقدند که این مکان یک مقبره بوده است، یا محلی برای پنهان کردن ثروتهای یک فرعون، که گفته میشود در یک کوزه در بالای ساختار پنهان شده است.
در تاریخ معاصر، خزانه در فیلم “ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی” به کارگردانی استیون اسپیلبرگ در سال ۱۹۸۹ بهعنوان محل خیالی استراحت جام مقدس نمایش داده شد.
محققان در حال کار بر روی تاریخگذاری دقیقتر اسکلتها هستند، که بهطور گسترده بین ۴۰۰ سال قبل از میلاد و ۱۰۶ میلادی قرار میگیرند – دقیقاً در اوج سالهای تمدن نبطیان.
برای دکتر کریسمن، دکتر بیتس و همکارانشان، این کشف کمتر به پاسخ دادن به معمای پترا میپردازد و بیشتر به عمیقتر کردن آن. دکتر بیتس به دیگر سیگنالهای راداری اشاره میکند که از آن اسکن اخیر بهدست آمدهاند و هنوز کاوش نشدهاند.
دکتر بیتس گفت: «آیا همه چیز را دوباره میبندیم و منتظر میمانیم تا پول کافی برای بررسی بیشتر داشته باشیم؟ هنوز فضاهای دیگری در پترا و منطقه خزانه وجود دارند که باید باز شوند.»